با تصویب قانون جرایم رایانه ای و شروع فعالیت کارگروه جدید تعیین مصادیق ، سیاستهای جدیدی در این زمینه اعمال شد که مدیران سایتهای ارائه کننده خدمات وبلاگ نویسی فارسی معتقدند که نتیجه این سیاستها باعث تضعیف موقعیت سرویسهای وبلاگ ایرانی و آسیب به فضای وبلاگهای فارسی شده است.آنچه در ادامه خواهد آمد بیان نکاتی در این باره از دیدگاه مدیران چند سرویس مطرح وبلاگ فارسی است و امیدواریم انعکاس این نظرات بتواند  تغییرات مثبتی در فضای مجازی ایران  ایجاد کند.

 1.موج فیلترینگ، سونامی مسدود سازی!
اگرچه در چند سال گذشته شاهد ارسال فهرستی از وبلاگها به سرویس دهندگان توسط نهادهای مرتبط بوده ایم اما در چند ماه گذشته درخواست مسدود سازی وبلاگها افزایشی چند صد در صدی داشته است. مطمئناً چنین حجم بالایی از مسدود سازی درتضعیف فضای کلی وبلاگهای فارسی موثر بوده و بالتبع و در عمل باعث دلسردی بسیاری از وبلاگ نویسان و نگرش منفی به سرویس های وبلاگ ایرانی شده است.
بسیاری از وبلاگهایی که در فهرستهای جدید فیلترینگ دیده می شود مواردی اند که به نظر می رسد از نتایج جستجو در موتورهای جستجوگر به دست آمده اند و از اینرو ممکن است وبلاگی به خاطر پستی که  چند سال قبل منتشر کرده است امروز فیلتر و مسدود شود.از اینرو  علیرغم آنکه با توجه به قانون جرایم رایانه ای ممکن است برخی مطالب وبلاگها تخلف به شمار آید اما آیا پسندیده ترنیست حداقل در شروع کار به جای مسدود سازی، با فرهنگ سازی در مورد مصادیق محتوای مجرمانه و همچنین اخطار به کاربران متخلف، به حفظ و گسترش فضای سالم وبلاگهای فارسی کمک کنیم؟

 2. پیگیری فیلترینگ، روشی ناکارآمد.
انتقاد برنحوه فعلی پیگیری فیلترینگ آن است که از بین هزاران وبلاگ مسدود یا فیلتر شده فقط تعداد انگشت شماری از وبلاگها رفع فیلتر شده اند، کمی(قلت)این مقدار ناشی از پیچیدگی نحوه رفع فیلترینگ است. وبلاگ نویسی که در فضای مجازی وبلاگ خود را ثبت و فعالیت می کند. برای دانستن دلیل مسدودسازی یا محتوایی که باعث فیلترینگ وبلاگش شده است مجبور به مراجعه حضوری به دبیرخانه کارگروه و ارائه مشخصات و تعهد است. درصد بسیار پایین وبلاگهایی که رفع فیلتر شده اند نشان از ناکارآمدی شیوه کنونی دارد.

 3. عملکرد این چنینی به نفع سرویسهای وبلاگ خارجی است.
آنچه از برایند عملکرد فعلی نهاد فیلترینگ مشاهده می شود ارسال دعوت نامه غیر رسمی برای کاربرانی ایرانی جهت استفاده از سرویسهای خارجی است. متأسفانه کاربرانی که با توجه به روند فعلی فیلترینگ استفاده از سرویسهای وبلاگ خارجی را مطمئن‌تر  از نمونه های داخلی میدانند هر روز بیشتر می شوند. 
ظاهراً بررسی محتوا، فیلترینگ و همچنین پیگیری برای رفع فیلترینگ در سرویسهای خارجی و ایرانی مشابه است. ولی تفاوت در این است که کارگروه تعیین مصادیق پس از ملاحظه محتوای مجرمانه در سرویس دهنده خارجی فقط می تواند آن را فیلتر نماید، در این حالت وبلاگ همچنان با ابزار فیلتر شکن در دسترس است و ضمن حفظ و دسترسی به داده ها توسط وبلاگ نویس، امکان ادامه فعالیت نیز وجود دارد. اما در مورد سرویس دهندگان داخلی ،پس از اعمال فیلترینگ ، وبلاگ به دستور کارگروه توسط سرویس دهنده مسدود می شود تا دسترسی بلاگر به وبلاگش کاملا قطع گردد. لذا با شیوه فعلی فیلترینگ وبلاگ نویسان ترجیح می دهند از سرویس دهندگان خارجی استفاده نمایند تا لااقل دسترسی به محتوای وبلاگشان را داشته باشند.

 4. فیلترینگ وبلاگ راه حلی نامناسب و غیر ضروری.
کارگروه تعیین مصادیق در ارتباط مستقیم با سرویس دهندگان داخلی است . زمانی که دسترسی به مدیران سرویس های وبلاگ داخلی امکان پذیر است و بصورت روزانه فهرست مسدودسازی برایشان ارسال می شود دیگر چه نیازی به فیلتر نمودن وبلاگی بخاطر داشتن پستی نامناسب توسط مخابرات است؟
اگر هدف کارگروه مقابله با محتوای مجرمانه است چرا به جای ارسال مستقیم وبلاگهای متخلف به سرویس دهندگان وبلاگ، مدتها آنرا فیلتر می کند تاچنین محتوایی همچنان از طریق جستجوگرها و فیلترشکنها باز هم در دسترس باشد بهتر نیست آیا به محض شناسایی محتوای مجرمانه مراتب را جهت حذف مطلب و در صورت ضرورت مسدودسازی به سرویس دهنده وبلاگ ارسال نمایند؟
اگر هدف از فیلترینگ هشدار به نویسنده وبلاگ است آیا معقول تر نیست که این هشدار از طریق سرویسهای وبلاگ که رابطه نزدیکتری با  کاربران خود دارند انجام شود؟

فیلترینگ مخابرات زمانی با معنا و موثر خواهد بود که مسدودسازی کامل یا حذف مطلب محتوی مجرمانه امکان پذیر نیست واین در مورد سرویس دهندگان خارجی مصداق دارد، در حالیکه در سرویس دهندگان ایرانی اینگونه نیست لذا خواستار حذف فیلترینگ در مورد وبلاگ های زیر مجموعه سرویس دهندگان داخلی هستیم.

 5. صفحه فیلترینگ حمایت یا دخالت در رقابت.
نکته مهم دیگر محتوای صفحه جدید فیلترینگ می باشد که گویی قرار است از سایتهای ایرانی حمایت نموده و کاربران را به سایت های جایگزین مشابه راهنمایی کند.در حالیکه عملاً با سیاست جدید کارگروه تعیین مصادیق ، که نامشان در صفحه فیلترینگ نیامده است  وارد رقابت سایت های داخلی شده است و اقدام مزبور نقض حقوق سایر سایت های ایرانی است .

مدیران سرویسهای وبلاگ فارسی معتقدند صفحه فعلی فیلترینگ برازنده کاربر ایرانی نبوده و در فضای رقابت سایتهای بخش خصوصی نیز نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. همچنین امضاء کنندگان نامه فوق برای ممانعت از تضییع احتمالی حقوق دیگران ، خواستارحذف لینک و نام سایت خود از صفحه فیلترینگ هستند.

 6.ورود کارگروه در حوزه مدیریت و سیاستگذاری سرویسهای وبلاگ
وظیفه کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه همانطور که از نامش مشخص است تشخیص محتوای مجرمانه و پالایش فضای مجازی است و سرویس دهنده  وبلاگ فارسی نیز ملزم به رعایت قانون و مساعدت درسالم سازی فضای مجازی از طریق حذف محتوای مجرمانه اعلام شده توسط کارگروه یا مسدودسازی هستند هر چیز دیگری خارج از روند فوق به معنای عدول  کارگروه تعیین مصادیق و سرویس دهندگان ازوظایف قانونی است .
در مواردی ملاحظه شده است که کارگروه تعیین مصادیق، وارد حوزه سیاست گذاری و نحوه مدیریت سرویسهای وبلاگ نیز شده است وبعضاً با تهدید بر  پیگرد قضایی و مجازات قانونی نیز همراه بوده است. سرویس دهندگان میزبانی وبلاگ حق دارند ضمن رعایت قوانین جاری کشور  در چهارچوب قوانین استفاده از خدمات و توافقنامه خود با کاربرانشان عمل نمایند.

 ملاحظات و پیشنهادات :

امیدواریم مسئولین با توجه مستمر به واقعیت فضای مجازی و پرهیز از تنگ نظریهای برخی دست اندر کاران، به ایجاد  فضای سالم و پویا در میان وبلاگهای فارسی کمک کنند که کارگروه تعیین مصادیق به عنوان نهاد فیلترینگ در این زمینه نقش مهمی را برعهده دارد. لذا حسب وظیفه و تجارب چندین ساله در جهت ایجاد شرایط بهتر پیشنهادات زیر ارائه می گردد

 1. بهره گیری از نظرات کارشناسان و تجربه مدیران فعال در فضای مجازی بویژه سرویس دهندگان وبلاگ فارسی در تدوین آئین نامه های لازم و بخصوص چگونگی اجرای قوانین مرتبط.

 2. حذف دقیق مطلب یا پست مجرمانه راساً ، یا از طریق اعلام به کاربران توسط سرویس دهندگان وبلاگ فارسی به جای فیلتر و یا مسدود سازی کامل یک وبلاگ .در روند فعلی یک وبلاگ  با چند سال سابقه و صدها پست صرفاً به دلیل یک پست یا مطلب نامناسب بطور کلی  مسدود  و از دسترس خارج می شود .

 3. شیوه و راهکاری ساده تر برای رفع فیلترینگ و اطلاع وبلاگ نویس از دلیل مسدود سازی وبلاگ بخصوص در وبلاگهای زیر مجموعه سرویسهای وبلاگ ایرانی در نظر گرفته شود.

 4. ارائه تسهیلاتی از قبیل بسنده کردن به حذف مطلب و ارسال اخطار به بلاگر خاطی در سرویس دهندگان داخلی و فیلتر نمودن در سرویس دهندگان خارجی تا کاربران را به حضور در  سرویسهای میزبان داخلی ترغیب نماییم .

 5. عدم نمایش صفحه فیلترینگ درمورد وبلاگهای زیرمجموعه سرویسهای وبلاگ ایرانی چرا که امکان حذف محتوای مجرمانه به سرعت و به شکل بهتر و اصولی تری توسط این سرویس دهندگان امکان پذیر است.

 6.تجدید نظر در صفحه فیلترینگ و عدم نمایش گزینشی سایت ها که تاثیر منفی در رقابت سالم و اصولی  بین سایت ها ی ایرانی دارد.

 امضاء
علیرضا شیرازی مدیر سایت بلاگفا و پارسیک
محمد جواد شکوری مقدم مدیر سایت میهن بلاگ و کلوب
مسعود چنگیزی مدیر سایت بلاگ اسکای و پیکوفایل